Xứ sở những cô gái đi xe máy mặc áo khoác hoa

Đó là tên một cuốn du ký, ghi chép sự việc và cảm nhận về Việt Nam trong vòng ba tuần của một nữ nhà văn Đức. Kết quả của hành trình này là những trang du ký Xứ sở những cô gái đi xe máy mặc áo khoác hoa vô cùng độc đáo về văn hóa, con người, đời sống…Việt Nam

Năm 2010, nhà văn nữ người Đức – Juli Zeh đến Việt Nam lần đầu. “Xứ sở những cô gái đi xe máy mặc áo khoác hoa” được khởi viết và kết thúc ngay trong chuyến đi này. Zeh đã tóm tắt Việt Nam qua ba từ: ”Mâu thuẫn – Lộn xộn – Thanh bình”. Có lẽ, đây là mâu thuẫn đầu tiên bà nhận ra ở đất nước này.

Những mâu thuẫn, tương phản tuần tự mở ra khi tác giả đặt chân đến Hà Nội. Đó là khi bà phải mua ly rượu với giá cắt cổ ở một khách sạn nhưng vẫn bị nhân viên dựng dậy lúc nửa đêm chỉ vì một thiếu sót có tính thủ tục hành chính – điền thiếu tên đệm trên hóa đơn. Đó là khi bà nhận ra một đất nước nghèo hơn Đức rất nhiều nhưng giá đất lại cao khủng khiếp và người dân vẫn lựa chọn mua đất, xây nhà. Dưới chân cầu Long Biên là những người đàn ông đội nón cối, những người đàn bà đội nón lá cặm cụi trồng cấy. Chỉ cách đó vài cây số là một linh hồn mới của Hà Nội, những tòa cao ốc đang mọc lên. Nhưng như Zeh nói: “Đất nước này là sự hòa tan những mâu thuẫn một cách khó hiểu”.

Ở đầu kia đất nước, những tương phản được tạo ra trong sự giao thoa của các trục thời đại. Trên đường phố Sài Gòn, nơi các thương hiệu phương Tây san sát nhau, các công ty hiện đại vẫn bài trí văn phòng theo chỉ dẫn của thầy địa lý. Người ta sành điệu vận quần jean, giày Nike đến nghĩa trang thực hiện lễ nghi trong ngày bốc mộ người thân.

Trên suốt hành trình hơn 20 ngày, sự khác biệt giữa hai luồng văn hóa Đông – Tây tất nhiên đã tạo ra nhiều cú sốc cho tác giả. Nhưng tự thân không ít điều tồn tại ở đây đã làm cho tác giả phải kinh ngạc và không thể lý giải hết bằng phạm trù văn hóa.

Trên đường phố, người ta đi xe máy như thể luôn thừa một ngón tay để bấm còi, có thể vừa hút thuốc, vừa nghe điện thoại, vừa giữ một đứa bé khi đang chạy xe. “Họ không quá lo sợ cái chết”. Dòng xe cộ hòa vào, tách ra, quấn lấy nhau, đan vào nhau đã được Zeh hài hước gọi là “một màn xiếc tập thể”. Trong sự lộn xộn ấy, bỗng nổi lên những cô gái đi xe máy mặc áo khoác hoa, chân quấn khăn, khẩu trang kín mặt mà bà so sánh như “đội quân cướp nhà băng”. Phía trên đám đông đang di chuyển là “những chùm dây điện như những con rắn khổng lồ cuộn trên cột”. Đường phố lộn xộn. Kiến trúc đô thị lộn xộn. Môi trường cũng “lộn xộn”, rác vứt tứ tung, từ nội thành ra ngoại thành.

(St)